Sabat

Mroczna i ekspresyjna „Scena sabatu” Władysława Jahla to wyjątkowy przykład jego fascynacji światem fantastycznym, baśniowym i okultystycznym, obecnej w jego dojrzałej twórczości. Obraz ukazuje tajemnicze zgromadzenie postaci – z kobiecą figurą w centrum, płonącym ogniskiem, skrzydlatymi istotami i cieniami przypominającymi duchy lub uczestników rytuału.

Paleta barw ograniczona została do ciepłych brązów, oranżów i czerwieni, co potęguje wrażenie niesamowitości i transowości sceny. Ślady ekspresjonistycznego pociągnięcia pędzla i techniczna swoboda zbliżają tę kompozycję do malarstwa symbolicznego i wizjonerskiego.

Obraz powstał w 1945 roku, pod koniec życia artysty, gdy osiadł już w Paryżu – stanowi świadectwo osobistej, duchowej eksploracji i silnej wyobraźni plastycznej Jahla.

Władysław Adam Alojzy Jahl (1886-1953) – polski malarz, grafik, scenograf, związany z École de Paris.

Studiował prawo na Uniwersytecie Lwowskim oraz historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1912–1914 kształcił się w Paryżu w Académie de la Grande Chaumière, następnie – w czasie I wojny światowej – wyjechał do Hiszpanii, gdzie od 1917 roku studiował pod kierunkiem Józefa Pankiewicza. W 1918 roku uczestniczył w wystawie malarstwa w Madrycie.

Od 1920 na stałe osiadł w Paryżu, gdzie obracał się w środowisku École de Paris. Mieszkał m.in. z Moïse Kislingiem, był blisko związany z Melą Muter, z którą po wojnie dzielił pracownię. Brał udział w najważniejszych paryskich salonach: Salonie Jesiennym, Salonie Niezależnych oraz wystawie w Musée des Arts décoratifs (1919). Wystawiał także w Nowym Jorku i w Polsce.

W 1935 roku współtworzył Grupę Paryską Plastyków Polskich. Regularnie powracał do Hiszpanii, gdzie był m.in. scenografem Teatru Odeon w Madrycie i redaktorem graficznym kilku pism artystycznych. W jego twórczości widoczne są wpływy ultraizmu, ekspresjonizmu i symbolizmu.

Podczas II wojny światowej przebywał we francuskim Voiron koło Grenoble. W tym czasie zaginęła znaczna część jego dorobku, pozostawiona w paryskiej pracowni. Po wojnie, w latach 1947–1948, korzystał z atelier Meli Muter.

Jego malarstwo łączy ekspresję z refleksją symboliczną, często podejmując tematy o wymiarze duchowym, wizjonerskim lub metaforycznym.

Zmarł w 1953 roku w Paryżu. Pochowany został na cmentarzu w Montrouge.