Portret podwójny

Otolia (Gräfin – hrabina) Kraszewska (ur. 15 lutego 1859 w Żytomierzu, zm. 3 marca 1945 w Monachium), polska malarka „szkoły monachijskiej“. Po upadku powstania styczniowego, jej ojciec został zesłany, a ona do jego śmierci w 1868 roku mieszkała w Tambowie. Następnie mieszkała w różnych miejscach, w tym Mediolanie, Lwowie, Żytomierzu, a od 1877 roku na Krymie, gdzie uczyła się u rosyjskiego malarza marynisty I. Ajwazowskiego. W 1885 roku, dzięki stypendium ufundowanemu przez innego rosyjskiego malarza, wyjechała do Monachium, gdzie studiowała u Franza Roubauda i Władysława Czachórskiego.
Od 1892 roku wystawiała obrazy na międzynarodowych wystawach sztuki w monachijskim Pałacu Kryształowym (Glaspalast), brała także udział w wystawach Monachijskiego Towarzystwa Sztuk Pięknych (Münchner Kunstverein), którego była członkiem. Swoje prace nadsyłała również do kraju, przede wszystkim do TZSP w Warszawie i w Krakowie.
Kraszewska współpracowała z czasopismami, tworząc ilustracje i sztukę użytkową, taką jak wachlarze i karty pocztowe. W swojej twórczości skupiała się głównie na „sztuce salonowej”, tworząc obrazy o tematyce sentymentalnej, często przedstawiające miłosne uniesienia czy młode pary odwiedzające wróżki. Kwiaty były również częstym motywem jej dzieł.

W 1919 roku otrzymała paszport ukraiński, a w 1925 roku została uznana za bezpaństwowca, otrzymując tzw. paszport nansenowski. Obywatelstwo niemieckie przyznano jej dopiero w 1945 roku.
Zmarła w Monachium 3 marca 1945 roku.

Badacze twórczości Kraszewskiej zarejestrowali około 100 jej dzieł, z których 20% jest znanych z reprodukcji lub opisów. Wystawiane były na wystawach i sprzedawane w Monachium, Kolonii, Berlinie, Warszawie, Krakowie i Lwowie, a także reprodukowane w licznych czasopismach. Wykonywała także prywatne zlecenia arystokracji w Niemczech i w kraju. Jest również przesłanka, że pracowała dla dworu rumuńskiego.

Kraszewska nauczyła się od Ajwazowskiego malarstwa realistycznego, które poprzez zastosowanie wyrafinowanej gry światła i cienia budzi wrażenie materialności i głębi przestrzeni. Z kolei od Czachórskiego przejęła motyw ukazywanej w naturalistyczny sposób kobiety – wytwornie ubranej, często siedzącej na tle szczegółowo przedstawionego wnętrza, udowadniając, że – podobnie jak on – potrafiła w mistrzowski sposób oddać tkaniny, kwiaty i biżuterię.

Na aukcji (3 marca 2024) można znaleźć obraz Otolii Kraszewskiej, namalowany w 1925 roku. Jest to portret podwójny z psem.

Analiza dzieła:

Obraz Otolii Kraszewskiej z 1925 roku, stworzony w Monachium, ukazuje intymną scenę rodzinnej bliskości, na którą składają się postacie kobiety, dziecka i psa. Dzieło to, będące efektem nauki u takich mistrzów jak Aiwazowski, Roubaud i Czachórski, jest bogate w stylistyczne niuanse i techniczne zręczności, które zasługują na szczegółową analizę.

Kompozycja i układ:

Kompozycyjnie obraz tworzy harmonijną i wyważoną scenę. Triada postaci jest centrum kompozycji, tworząc dynamiczny lecz stabilny układ. Pies na pierwszym planie może służyć jako symboliczny strażnik lub uczestnik tej interakcji, wskazując na bliskość i emocjonalne powiązanie między postaciami.

Kolor i światło:

Paleta barw obrazu jest ograniczona, ale wyrafinowana. Ciemne tony dominują, tworząc tło dla ciepłych akcentów, takich jak czerwień koszuli dziecka i złociste odcienie włosów kobiety. Światło wydaje się być równie kluczowe, wyłaniając postacie z ciemności i przywodząc na myśl technikę Aiwazowskiego, która nadaje scenie atmosferyczną głębię.

Tekstura i technika malarska:

Technika malarska jest wyrazista i ekspresyjna, co może być odzwierciedleniem wpływów Roubauda. Widoczne pociągnięcia pędzlem nadają obrazowi teksturę i żywiołowość, jednocześnie zachowując pewną precyzję, która może być dziedzictwem Czachórskiego.

Symbolika i motywy:

Pies, często symbolizujący lojalność, może tu akcentować wartości rodzinne i ochronne. Spostrzegawcze spojrzenie dziecka na widza nawiązuje bezpośrednią emocjonalną komunikację, podczas gdy profil kobiety zwrócony jest ku wewnętrznemu światu, co może sugerować introspekcję.

Interpretacja emocjonalna i psychologiczna:

Obraz może być odczytywany jako studium ludzkich relacji i emocji, gdzie niewinność i bezpośredniość dziecka kontrastuje z bardziej złożoną postawą dorosłego. Czyni to dzieło jednocześnie uniwersalnym i bardzo osobistym.

Ogólne wrażenia:

Dzieło Kraszewskiej jest przykładem bogatej, wielowymiarowej komunikacji wizualnej, która angażuje widza w refleksję nad ludzkimi więziami, przemijaniem czasu i zmieniającymi się rolami w rodzinie i społeczeństwie. Jest to portret, który łączy w sobie realistyczne detale z ekspresjonistycznym dynamizmem i atmosferycznym światłem, ukazując zarówno artystyczną wrażliwość, jak i głębokie zrozumienie ludzkiej natury.

Podsumowując, obraz ten jest świadectwem artystycznych poszukiwań Kraszewskiej, odzwierciedleniem jej kunsztu i wpływów, jakie na nią oddziaływały. Każdy element – od kompozycji, przez kolor i światło, po technikę i symbolikę – współgra, tworząc dzieło o bogatej fakturze emocjonalnej i wyrafinowanym stylu, które zasługuje na uznanie zarówno za aspekty techniczne, jak i za głębię przedstawionego tematu.

Praca Otolii Kraszewskiej dostępna na aukcji: – TUTAJ LINK
Dołącz do FB, aby śledzić ciekawostki z życia artystów – LINK DO FACEBOOKA
Zobacz prace artystów w Galerii Sztuki Quintessence – LINK DO GALERII

Biogram opracowany w oparciu o źródła: Ewa Martusewicz, Marta Kościelniak „Kunstlerinnen und Migration”
Praca na samej górze – Autoportret, akwarela, 1908