Pięć prostytutek z Avinion
Człowiek, który tworzy coś nowego, musi zrobić rzecz brzydką. Skupiając siły, żeby stworzyć intensywne napięcie, zmagając się, żeby to osiągnąć, w rezultacie zawsze stworzy rzecz brzydką,
Pablo Picasso
a dopiero jego naśladowcy mogą z niej zrobić coś pięknego,
bo wiedzą, co robią, skoro rzecz została już wynaleziona,
ale sam wynalazca nie wie, co odkryje, toteż jego dzieło nieuchronnie musi być brzydkie.
„Panny z Avinion” zostały ukończone przez Picassa w lipcu 1907 roku, ale dopiero dziewięć lat później dokonano publicznej prezentacji na Salonie Jesiennym w 1916 roku.
Obraz powstał w paryskiej pracowni na Montmartre – słynnej Le Bateau-Lavoir. Tytuł stał się publicznie znany dopiero w 1920 roku. Picasso ukrywał ten ogromny obraz, który widziało jedynie wąskie grono przyjaciół malarza, wśród nich min. Matisse.
Gdy ukończony obraz zobaczył Georges Braque, powiedział, że: „wygląda to tak, jak gdyby ktoś pił naftę i łykał pakuły po to, żeby pluć ogniem”. Krytycznie wypowiedział się także André Derain: „pewnego dnia Picasso powiesi się ze swoim wielkim obrazem”. Zrywając z dotychczasowymi poglądami w sztuce, Picasso zapoczątkował jednak tworzenie nowego języka plastyki. Niedługo później do malarza dołączył Braque. W swoich obrazach nawiązywali do stosowanego przez Cézanne’a sposobu widzenia rzeczywistości, opartego na trzech bryłach geometrycznych: kuli, walcu i stożku, syntetyzując bryłę do najprostszych form, skracając perspektywę, zacierając przestrzeń między planami i spłycając obraz.
Obraz Picassa stanowił zwrotny moment w historii nowoczesnego malarstwa i uznawany jest za punkt wyjścia kubizmu. Zrywał bowiem z klasyczną formułą przedstawienia figuratywnego. Estetyka tego dzieła była szokująca. Kobiety straciły piękno i przeobraziły się w monstra. Obraz jako całość wywoływał wstrząs – prowokacyjne pozy, kolorystyka oraz zderzenie stylów.
Picasso inspirował się prymitywnymi rzeźbami afrykańskimi. Użył masek by zastąpić twarze dwóch kobiet. Wszystkie twarze są wydłużone i ściągnięte – pokazane jednocześnie pod różnymi kątami widzenia. Każdy element kompozycji stanowi kombinację płaskich, geometrycznych kształtów.
Namalowanie obrazu poprzedziły liczne studia przygotowawcze. Zachowało się blisko 200 szkiców oraz wiele notatek.
Co ciekawe obraz początkowo nazywał się „Pięć prostytutek z Awinion”. Nazwę „Panny z Awinionu” zasugerował potem marszand Andre Salmon. Picasso mieszkał kiedyś o dwa kroki od carrer d’avingo (ulicy domów publicznych w Barcelonie). Tam kupował papier i akwarele.
„Słowo Awinion kojarzyło mi się z czymś, co znałem i co związane było z moim życiem” (Picasso)
Pablo Picasso urodził się 25 października 1881 roku w Maladze, w Hiszpanii. Od najmłodszych lat przejawiał zdolności plastyczne. W 1891 roku przeprowadził się wraz z rodzicami do La Coruna na północnym zachodzie Hiszpanii.
Tutejsi profesorowie Instytutu Sztuk Pięknych byli pod wrażeniem jego talentu – choć sam Picasso źle znosił rygory tradycyjnego, akademickiego nauczania.
W 1895 roku rodzina przeniosła się do Barcelony, gdzie kontynuował naukę w Szkole Sztuk Pięknych.
Pod koniec 1897 roku wyjechał do madryckiej Akademii Malarstwa. Wykazywał wielkie zdolności, ale
po raz kolejny sposób prowadzenia zajęć był dla niego zwyczajnie nudny. Pozwalał sobie dodatkowo na bezczelne żarty w stosunku do nauczycieli, co ostatecznie skończyło się wydaleniem go ze szkoły.
Pablo powrócił więc do Barcelony. W 1900 roku, w wieku dziewiętnastu lat, w słynnym lokalu Els Quatre Gats, gdzie zbierała się cała ówczesna awangarda intelektualna i artystyczna, wystawił po raz pierwszy swoje prace. W tym okresie malarz zafascynowany był światem cyrkowców. W pobliżu jego pracowni był drewniany cyrk Medrano. Z inspiracji tej powstały obrazy zapełnione kuglarzami, klaunami, żonglerami, akrobatami i akrobatami. Na prace o tej tematyce szybko znaleźli się nabywcy.
W tym samym roku postanowił wyjechać do Paryża. Zamieszkał przy ulicy Gabrielle na Montmartre.
Zachwyciło go pozbawione pruderii życie mieszkających tam artystów. Zaczął się dość burzliwy etap dojrzewania. Przesiadywał w tamtejszych barach, odwiedzał domy publiczne. Ale również nieustannie się rozwijał i dużo malował, sprzedając swoje obrazy paryskim handlarzom sztuki. Picasso urtwalał na płótnach życie kawiarni, cyganerii, kloszardów i prostytutek.
W tamtych czasie Picasso nie znajdywał wielu pochlebców swojej twórczości. Wkrótce jednak sytuacja ta się zmieniła i ceny płócien Pabla rosły. W 1909 roku artysta mógł sobie pozwolić na przeprowadzkę do eleganckiego apartamentu przy bulwarze Clichy.
W 1929 roku Picasso poślubił dziesięć lat młodszą Olgę Koklową. Razem zamieszkali w dwupiętrowym domu przy rue La Boetie. W 1921 urodziło się pierwsze dziecko, syn – Paul. Kolejnym dzieckiem była córka Maya, którą powiła mu jego kochanka Maria Teresa Walter.
W 1936 roku poznał Dorę Maar, malarkę i fotografkę zaprzyjaźnioną z surrealistami.
W 1946 roku opuścił Dorę i związał się z poznaną trzy lata wcześniej młodą malarką Francoise Gilot. Zamieszkali wspólnie na południu Francji, gdzie w 1947 roku urodził się ich syn Claude, a w 1949 córka Paloma. Picasso w tamtym czasie zajmował się także rzeźbą i ceramiką.
W 1953 roku rozstał się z Francoise i związał z dwudziestosześcioletnią Jacquine Roque, która pozostała przy nim aż do śmierci 8 kwietnia 1973 roku. W kilkanaście lat po śmierci Picassa popełniła samobójstwo.
Twórczość Picassa można podzielić na kilka okresów. Najczęściej mówi się o okresie niebieskim 1901–1904, różowym 1904–1906, z wpływami afrykańskimi 1907–1909, kubizmie analitycznym 1909–1912 kubizmie syntetycznym 1912–1919. Większość jego prac z lat 1910 – 1920 to styl neoklasyczny, a wczesne prace z lat dwudziestych przejawiają wpływy surrealizmu. Późniejsza twórczość to kombinacja wszystkich dotychczasowych.
Picasso malował nieprzerwanie przez całe życie. Rozglądając się wokół, powtarzał:
„To trzeba namalować!”. Pozostawił po sobie około 30 tysięcy dzieł: obrazów, rzeźb i ceramik.
Źródło: „Picasso” wyd. Arkady, „Wielcy Malarze, ich życie, inspircaje i dzieło, Pablo Picasso” wyd. Eaglemoss polska Sp z o.o.