Nie mam takiego talentu, by portretować życie innych ludzi. Portretuję swoje własne.
Kiedy w 2000 roku, w jednej z krakowskich księgarni uwagę moją przykuła czarno-biała pocztówka „Black Tears”, nie przypuszczałem, że 12 lat później organizował będę wystawę fotografii Jana Saudka w Polsce.
Jan Saudek zawsze wiódł życie niezależnego człowieka. Wyklęty we własnym kraju, stworzył fantastyczny świat wyobraźni, mistyczne miejsca przesiąknięte magiczną rzeczywistością. Jego obrazy w stylu „tableau vivant” i „pose plastique” przyniosły mu międzynarodową sławę. Tak samo zresztą jak akty, jeśli można je w ogóle tak sklasyfikować. Saudek ukazuje nagość i odkrywa piękno nawet w zepsuciu i deformacji. Używane przez niego rekwizyty wyczarowują dekadentyzm i elegancję fin de siecle’u, natomiast wrażenie nierealności jest potęgowane dzięki dziwnej kolorystyce, którą zaczął stosować w latach 70.
Jan Saudek jest w tej chwili najbardziej rozpoznawalnym na świecie czeskim fotografem. W 1972 – jak sam pisze – znalazł swoją ścianę nie mając pojęcia, jak ważna i znacząca okaże się ona dla niego w przyszłości. Powstają wtedy jedne z jego słynniejszych dzieł – na tle odrapanej ściany pozują mu kobiety, które nijak nie mają się do teraźniejszych kanonów urody. Wiele głosów wskazuje na to, jakoby Saudek w swojej twórczości ocierał się o turpizm czy wręcz o wulgarność, ale to już jest kwestia indywidualnej interpretacji.
Jan Saudek – reż. Jerome de Missolz (polskie napisy)
LINK DO FILMU
Jan Saudek urodził sie w Pradze w 1935 roku. Ojciec Saudka przeżył obóz koncentracyjny w Terezinie, w którym zginęło jego sześciu braci.
W latach 1950-1983 pracuje jako drukarz. Zaczyna malować i rysować. Zaczyna też fotografować swoim pierwszym aparatem Baby Brownie Kodak.
„Jedyne, co możesz zrobić z tym aparatem, to włożyć film i nacisnąć guzik, aby zrobić zdjęcie – i to właśnie robiłem do 1963 roku”.
W 1953 roku zdjęcie zrobione bratu, jest dla Jana pierwszą ważną fotografią artystyczną.
W 1959 roku dostaje swój pierwszy „prawdziwy” aparat fotograficzny – Flexaret 6×6, którym fotografuje do dziś.
1963 rok – pierwsza własna wystawa w Pradze. Jan postanawia zostać fotografikiem. Zainspirowany katalogiem wystawy „The Family of Man” Edwarda Steichena chce zrobić książkę o ludziach swojej epoki. Fotografuje jedynie tych, z którymi jest osobiście związany.
W 1966 Robi swoje najważniejsze zdjęcie „Życie”
1969 wyjeżdża do USA, gdzie Hugh Edwards zachęca go do dalszego fotografowania. Jego pierwsza indywidualna wystawa na Uniwersytecie Indiana w Bloomington.
1972 Jan odkrywa swoją wilgotną „ścianę sutereny”, która staje się synonimem jego pracy artystycznej. od lat siedemdziesiątych wzrasta jego międzynarodowa sława.
Około 1977 roku zaczyna kolorować czarno-białe odbitki.
W 1983 roku pojawia się jego pierwsza monografia „Świat Jana Saudka” w językach: angielskim, niemieckim i francuskim.
W 1984 roku, po latach pracy w fabryce otrzymał zezwolenie na wykonywanie pracy fotografika i teraz wolny od przymusu zarabiania cotygodniowej pensji może się poświęcić wyłącznie fotografowaniu. Po wieloletnim okresie ignorowania go jako artysty zostaje członkiem Związku Artystów Czeskich.
W swoich pracach staram się uchwycić te wszystkie rzeczy, które znam i kocham, a przede wszystkim chciałbym pozostawić po sobie ślad czasów, które minęły
Jan Saudek
1988-1995 współpraca i wystawa w Galerie Torch w Amsterdamie, a od 1990 z wydawcami „Art Unlimited” z Amsterdamu.
1989-91 sesja zdjęciowa dla japońskiej firmy Matsuda.
W 1990 roku Jan Saudek został uhonorowany tytułem „Chavalier des Arts et Letters”
Od połowy lat dziwięćdziesiątych poświęca więcej uwagi malarstwu, przenoszeniu ważnych motywów ze swoich fotografii na płótno.
1998 Obszerna retrospekcja jego fotografii i obrazów w Los Angeles w Bergamot Station Arts Center, BGH Gallery.
W 2005 roku na 70 urodziny Jana wydawnictwo Slovart wydaje dużą publikację prac artysty, która natychmiast się sprzedaje, a Sara Saudkova przygotowuje jego wielką retrospektywną wystawę.
W 2006 roku Jan zostaje uhonorowany najwyższa nagrodą „Artis Bohemiae Amicis” z rąk Sekretarza Kultury, wraz z innymi znanymi pisarzami Vladimírem Körnerem i Milanem Kunderą.
Jego fotografie gościły na ponad czterystu wystawach w różnych zakątkach globu. W swych stałych zbiorach mają je m.in. nowojorska MoMa, paryskie Centrum Pompidou i J. Paul Getty Museum w Los Angeles.
Dziś mając 87 lat wciąż jest czynnym fotografem, celebrytą i showmanem.